Khuê Văn Các là một trong những nét đặc trưng cho quần thể di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám. Nhưng nhiều người vẫn chưa hiểu Khuê Văn Các là gì? Trong bài viết hôm nay, Đồ Đồng Dung Quang Hà sẽ giải đáp chi tiết về địa danh này, mời quý độc giả cùng tham khảo.

Khuê Văn Các là gì? Lịch sử hình thành

Gác Khuê Văn Các là một trong những công trình tiêu biểu trong quần thể di tích khu Văn Miếu Quốc Tử Giám. Kiến trúc này được xây dựng nhờ sự góp công của Tổng trấn Bắc thành Nguyễn Văn Thành - là một vị quan võ dưới thời vua Gia Long triều Nguyễn vào năm 1805. Đây là nơi tổ chức khảo thí học trò vào mùa xuân và mùa thu hàng năm, mang ý nghĩa đề cao giá trị học vấn.

Vậy “Khuê Văn Các là gì?” Cái tên này hàm chứa nhiều ý nghĩa đặc biệt. Khuê là tên của một ngôi sao thuộc hệ thống 28 sao, mang ý nghĩa là ngôi sao sáng. Chòm sao Khuê gồm 16 ngôi sao, bố trí khúc khuỷu tương tự như chữ Văn. Trong sách Hiếu kinh có ghi chép rằng: “Khuê chủ văn chương” nghĩa là sao Khuê là ngôi sao chủ của văn chương. Chính vì thế, Khuê Văn Các mang ý nghĩa đại diện, tượng trưng cho trí tuệ, học vấn uyên bác.

Kiến trúc của Khuê Văn Các

Khuê Văn Các được xây dựng dựa trên kiến trúc tam quan truyền thống với cổng chính, hai bên là hai cổng Súc Văn và Bi Văn. Tầng gác trên được làm bằng gỗ, sơn đỏ. Mái ngói xây theo kiểu chồng diêm 2 tầng 8 mái, tuy trông đơn giản nhưng rất vững vàng, toát lên vẻ thanh thoát cho tổng thể công trình.

Tầng gác dưới gồm bốn trụ hình vuông. Mỗi cạnh có chiều dài 1m. Trên trụ chạm hoa văn tinh xảo, mang tính nghệ thuật cao.

Khuê Văn Các nổi bật bởi những ô cửa tròn, tượng trưng cho hình ảnh ngôi sao Khuê lấp lánh trên bầu trời được thể hiện sắc nét thông qua 8 tiếp điểm, toả ra những đường thẳng xung quanh. Bốn mặt tầng lầu đều được chạm trổ một cặp câu đối bằng chữ Hán, nội dung đề cao học đạo và vẻ đẹp tuyệt vời của địa danh này. Phía trên khung cửa tròn là bức đại tự đề dòng chữ Khuê Văn Các, xung quanh là dải lan can mềm mại hình con tiện. 

Ý nghĩa Khuê Văn Các trong văn hoá Việt Nam

Thời nhà Lý, Nho giáo rất phát triển và được đề cao hàng đầu. Văn Miếu Quốc Tử giám được xây dựng mang ý nghĩa đặt nền móng cho nền giáo dục khoa cử ở Việt Nam. Nơi đây không chỉ được xây dựng nhằm mục đích tưởng nhớ, thờ cúng mà còn là nơi đặt dấu ấn cho sự phát triển của tinh thần tự chủ tự cường, truyền thống hiếu học của người Việt Nam.

Khuê Văn Các là nơi họp bình những bài văn hay của các sĩ tử đỗ khoa thi hội. Căn gác nhỏ nhưng được thiết kế với kiến trúc tao nhã, xung quanh có vườn cây cổ thụ, cạnh giếng Thiên Quang, ao sen, tất cả đều tôn lên vẻ đẹp của những vị hiền tài thông tuệ, tri thức.

Bên cạnh ý nghĩa về văn hoá, Khuê Văn Các còn chứa đựng ý nghĩa phong thuỷ vô cùng sâu sắc. Khuê Văn Các thường được nhắc cùng giếng Thiên Quang (ánh sáng của bầu trời), nơi thu nhận tinh túy của đất trời. Giếng có hình vuông, tượng trưng cho đất thuộc yếu tố âm. Cửa Khuê Văn Các có hình tròn, tượng trưng cho trời, thuộc yếu tố dương. Trời đất, âm dương hòa hợp, tiếp nhận tinh hoa, soi sáng cho con đường văn học khoa cử của nước nhà.

Mô hình Khuê Văn Các - món quà ý nghĩa, sang trọng 

Ngày nay, Khuê Văn Các được làm thành mô hình quà lưu niệm với mục đích trang trí hoặc làm món quà tặng ý nghĩa dành tặng cấp trên, người thân, bạn bè. Sản phẩm mô tả gần như chính xác tưới 95% nguyên mẫu. Với thiết kế tinh xảo, đường nét độc đáo, mang tính thẩm mỹ cao, mô hình thường được bày trí ở những nơi sang trọng như phòng học, nơi làm việc, phòng khách. Đây còn là vật phẩm phong thuỷ rất tốt cho những ai đang học hành, thi cử hoặc có địa vị cao trong xã hội hỗ trợ đắc lực giúp nhanh chóng đạt được thành công.

Mô hình Khuê Văn Các cũng là món quà ý nghĩa dành cho bạn bè, đối tác nước ngoài. Đây là cách chúng ta có thể quảng bá hình ảnh đẹp của Việt Nam đến với thế giới.

>> Xem thêm: Tìm Hiểu Ý Nghĩa Của Mô Hình Khuê Văn Các Bằng Đồng

Như vậy, bài viết của đồ đồng Dung Quang Hà đã giải đáp chi tiết về Khuê Văn Các là gì? Ý nghĩa của kiến trúc Khuê Văn Các. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề này, bạn đọc có thể liên hệ với chúng tôi để được giải đáp tận tình.