Trong phong tục thờ cúng của người Việt, quan niệm “đông bình tây quả” là nguyên tắc được áp dụng trong bài trí lọ hoa và mâm bồng. Chính vì thế việc sắp xếp mâm bồng trái cây và hoa quả được người việt rất coi trọng, thay cho lòng biết ơn hiếu thảo gửi tới những người đã khuất. Nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về câu nói này. Hiểu được điều đó, Đồ Đồng Dung Quang Hà xin gửi tới gia chủ những kiến thức hữu ích, chi tiết qua bài viết dưới đây!

Đông bình tây quả là gì? 

Đông bình tây quả là cách bài trí hoa quả, bình hoa trên bàn thờ có từ xa xưa. Cách bài trí này như một tục lệ xa xưa ông cha ta để lại giúp con cháu đời sau ghi nhớ công ơn của tổ tiên và biết các quy tắc thờ cúng đúng.

 

Bàn thờ gia tiên của người Việt 

 

Theo quy luật tự nhiên, mặt trời mọc đằng Đông và lặn đằng Tây. Một cái cây phải ra hoa rồi mới đơm trái. Chính vì vậy khi bày biện bàn thờ, đặt bình hoa ở hướng Đông và bày hoa quả ở phía Tây là hợp ý của trời đất.

Cha Ông chúng ta dùng câu đông bình tây quả là để chỉ cho đời sau dễ hiểu hơn trong việc bày trí bàn thờ gia tiên cho đúng và phù hợp. Bàn thờ gia tiên thường được bài trí hướng ra cửa chính là hướng Nam, thì phía tay trái là hướng Đông, phía tay phải là hướng Tây.

 

Bài trí bàn thờ theo nguyên tắc đông bình tây quả

 

Qua đó, bày trí bình hoa thờ sẽ được đặt bên tay trái (hướng đông) và đĩa quả đặt bên phải (hướng Tây) trên bàn thờ. Theo quan niệm của người Việt cho rằng: 

– Hướng Đông đặt bình hoa tượng trưng cho mùa xuân, mùa của sự đơm hoa, đâm chồi nảy lộc. 

– Hướng Tây tượng trưng cho mùa Thu, mùa của sự kết trái.

Đông bình tây quả là quy luật nhân quả, mong muốn cuộc sống gặp được nhiều tài lộc, thu hoạch trái ngọt thì phải gieo nhân tốt, vun bồi đạo đức theo thời gian thì sẽ đâm chồi nảy lộc để chúng ta hưởng những điều tốt đẹp trong cuộc sống. 

Đó cũng là cách răn dạy khéo của cha ông dành cho con cháu, phải luôn cố gắng, chăm chỉ vươn lên, để gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống. 

Bình hoa đặt bên nào trên bàn thờ gia tiên ? 

Đông bình Tây quả được áp dụng trong cách đặt bình hoa trên bàn thờ. Theo các chuyên gia tâm tinh: từ xa xưa,  bàn thờ gia tiên thường được đặt ở gian giữa căn nhà hướng Nam, bình hoa đặt bên trái bàn thờ (phía đông) để khi có gió Đông, Đông Nam thổi vào, hương hoa sẽ tỏa khắp phòng thờ. Còn đĩa quả đặt bên phải (phía tây) để vừa tiện cho việc trưng bày ngũ quả, tuy nhiên còn thể hiện cho sự đơm hoa kết trái, gia đình có tài lộc, con cháu thịnh vượng, thành đạt.

 

Bàn thờ gia tiên cần phải sắp xếp vị trí trang trọng

 

Nếu bàn thờ gia tiên có 2 lọ hoa, gia chủ có thể sắp xếp hai bên đối xứng và đặt mâm bồng hoa quả ở giữa trước bát hương. Như vậy cũng không làm mất ý nghĩa tâm linh mà còn tạo nên sự cân đối và thanh mát cho bàn thờ. Tùy vào diện tích của bàn thờ để gia chủ lựa chọn lọ hoa có kích thước phù hợp. Vào những ngày rằm, mùng 1, gia chủ nên cắm hoa kính dâng lên tổ tiên, thần phật.

Cách sắp xếp hoa quả trên bàn thờ gia tiên

Những loại quả nên thờ trên bàn thờ gia tiên

Theo nguyên tắc “đông bình tây quả” - mâm bồng là nơi bài trí ngũ quả được đặt ở phía tây tượng trưng cho sự no đủ, đầy đặn, nên bộ mâm bồng phải được đặt đủ ngũ quả. 

Mâm ngũ quả là mâm quả gồm 5 loại khác nhau, mỗi loại tượng trưng cho một ước nguyện của gia chủ, thông qua tên gọi và màu sắc, đó là Phúc, lộc, thọ, khang, ninh.

 

Mâm ngũ quả trên bàn thờ gia tiên 

 

Ý nghĩa một số loại quả được thờ:

Lê: Vị ngọt thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ.

Lựu: Nhiều hạt tượng trưng cho con đàn cháu đống.

Đào: Thể hiện sự thăng tiến.

Mai: Hạnh phúc, không cô đơn.

Quả phật thủ: Giống như bàn tay đức Phật, luôn chở che cho các số phận con người.

Táo: Có nghĩa là phú quý.

Hồng, quýt: Tượng trưng cho sự thành đạt.

Thanh long (rồng mây hội tụ): Thể hiện sự phát tài phát lộc.

Bưởi, dưa hấu: Căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn.

Nải chuối xanh như bàn tay ngửa: Hứng lấy may mắn, bao bọc và chở che.

Quả trứng gà (hay Lê-ki-ma) như hình đào tiên: Lộc trời.

Sung: Gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe và tiền bạc.

Đu đủ: Thịnh vượng, đủ đầy.

Những loại trái cây trên không chỉ tạo vẻ đẹp, sự xum xue cho bàn thờ mà đúng với nguyên tắc đông bình tây quả. Gia chủ nên lưu ý để việc thờ phụng được viên mãn. 

Cách sắp xếp hoa quả trên bàn thờ 

Đông bình Tây quả được áp dụng trong cách bài trí mâm bồng. Người Việt dâng hoa quả trên bàn thờ theo thuyết Ngũ hành, được áp dụng nhiều trong văn hóa phương Đông là vạn vật dung hòa cùng trời đất. Vì thế, mâm ngũ quả phải có đủ 5 màu: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Cách bài trí này cũng rất đẹp mắt và giúp lễ vật được xum xuê, đầy đủ hơn.

 

Lọ hoa bằng đồng họa tiết cây trúc

 

Như vậy, qua bài viết trên gia chủ đã hiểu hơn về đồng bình tây quả là gì? Cách áp dụng vào cách sắp xếp đồ thờ cúng trên bàn thờ gia tiên. Để việc thờ cúng được viên mãn, gia chủ nên xem xét cẩn thận trong việc sắm sửa đồ thờ cúng đó là mâm bồng bằng đồng  và lọ hoa bằng đồng,.. 

 

Mâm bồng chữa phúc họa tiết tinh xảo

 

Đồ thờ bằng đồng được đúc thủ công tinh xảo bởi những người nghệ nhân có tay nghề cao sẽ có độ bền lâu năm, mua một lần có thể thờ cả đời. Đặc biệt, giá bán cũng rất phải chăng phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng và mang lại sự trang trọng cho không gian thờ cúng. 

 

Có thể gia chủ cũng quan tâm:

>> Các mẫu đồ thờ bằng đồng đẹp nhất hiện nay