Nghề khảm tam khí là một nghề truyền thống có từ lâu đời ở các làng nghề đúc đồng, gò đồng. Nghệ nhân bằng đôi tay khéo léo của mình khảm các kim loại quý như vàng, bạc để tạo các hình hoa văn, phong cảnh... lên những sản phẩm bằng đồng.

Tuy nghề này đã có từ rất lâu đời nhưng cụm từ khảm tam khí dường như vẫn còn khá xa lạ đối với nhiều người Việt Nam. Bởi đồ khảm tam khí phần lớn là các món đồ thờ cúng hay đồ lưu niệm có giá trị kinh tế cao. Tam khí tức là được làm từ ba thứ kim loại quý: Vàng, bạc và đồng. Xưa kia, chỉ có vua chúa, quan lại và những nhà giàu mới có điều kiện sở hữu những món đồ khảm tam khí. Đó là những chiếc lư hương, đỉnh trầm, chân đèn, chân nến, đôi hạc hay câu đối...bằng đồng được khảm vàng, bạc. Các món đồ khảm tam khí không chỉ quý bởi giá trị của vàng, bạc mà còn quý bởi sự công phu của người thợ khi chế tác món đồ đó.

Hiện nay, do xã hội ngày càng phát triển, các món đồ khảm tam khí dẫn trở nên phổ biến hơn. Cùng với đó là nguyên liệu dùng để khảm cũng có nhiều thay đổi để phù hợp với điều kiện của nhiều gia đình. Nguyên gốc của tam khí là khảm vàng, bạc lên các món đồ đồng, nhưng nay do yêu cầu của xã hội nên người ta thường hay khảm đồng vàng và bạc để có thể giảm giá thành, giúp sản phẩm trở nên phổ biến hơn, tuy nhiên nếu khách hàng có yêu cầu thì các nghệ nhân vẫn sẽ dùng vàng để tạo ra các sản phẩm tốt nhất.

Với một sản phẩm bằng đồng thông thường, sau khi chế tác sẽ qua khâu hoàn thiện, đánh bóng, làm mầu là có thể sử dụng ngay. Nhưng với các món đồ khảm tam khí, sau khi hoàn thành những công đoạn kể trên thì một công đoạn mới lại được bắt đầu. Những đồ đồng trở thành nền cho bức vẽ.

Có 4 công đoạn chính để khảm tam khí lên những món đồ đồng. Đầu tiên các nghệ nhân dùng bút vẽ các họa tiết trang trí lên những sản phẩm lư hương, đỉnh trầm, chân đèn, tượng Phật... Sau đó họ dùng những cây đục sắc để đục sâu vào thân những đồ đồng theo các đường nét đã vẽ sẵn. Công đoạn này đòi hỏi đến bàn tay khéo léo của nghệ nhân, phải thật cẩn thận khoét hẳn vào thân sản phẩm và lấy những phoi đồng ra, không được phép đục chệch một chút nào, vì chỉ một nhát đục phạm cũng sẽ để lại dấu vết, thậm chí có thể làm hỏng cả sản phẩm. Những sản phẩm có kích thước càng nhỏ lại càng đòi hỏi sự tinh vi. Tiếp đến là vàng, bạc được dát thành sợi, thành miếng nhỏ phù hợp với các hoa văn sau đó sẽ được khảm một các tỉ mỉ vào những chỗ được khoét ra trên các sản phẩm. Và cuối cùng là công đoạn mai, dũa, đánh bóng để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh.

Cùng với những nhát búa, vàng, bạc sẽ ăn vào các món đồ đồng. Vàng, bạc sẽ ánh mầu đặc trưng trên nền đồng màu mắt cua trông rất sang trọng. Đó là lý do vì sao mà những món đồ khảm tam khí luôn rất có giá trị. Có những sản phẩm hoa văn cầu kỳ, phải mất hàng tháng trời mới có thể hoàn thành. Cái tài của người nghệ nhân thể hiện ở đường nét khớp nối giữa các chất liệu vàng, bạc, đồng với nhau, phải giấu được các vết nối này mới là sản phẩm hoàn hảo nhất. Ngoài khảm tam khí, còn có khảm ngũ khí (hay ngũ sắc), với một số kim loại khác nữa để tạo ra sự phong phú.

Công ty TNHH Đúc đồng Mỹ nghệ Quang Hà cung cấp các sản phẩm đồ đồng khảm tam khí, nhận các đơn đặt hàng theo yêu cầu của quý khách hàng. Dưới đây là một số sản phẩm khảm tam khí do công ty sản xuất.

Xem thêm các sản phẩm khác tại: https://dongmynghe.com.vn/san-pham.html